ÇOCUK VE
TEKNOLOJİ
1) Teknoloji nedir?
2) Teknolojinin çocuklar üzerinde ki faydaları
ve zararları nelerdir?
3) Çocuklar için teknoloji neyi ifade eder?
Teknoloji: İnsanların
ihtiyaçlarına yönelik araç ve gereçlerin üretilebilmesinde gerekli olan bilgi,
yetenek, yöntem ve teknikler bütününe denir. Bu tanımdan yola çıkarak teknolojinin yararları üzerinde
durmamız gerektiğini düşünebiliriz fakat bilinçli kullanılmadığı durumlarda teknolojinin zararları ile karşı
karşıya kalıyoruz!
Bilinçsizlikten bahsettiğimizde haliyle aklımıza ilk gelmesi
gereken, çocuklardır. Bir yetişkinin teknolojiyi zararlı yönde kullanmasına “bilinçsizlik” diyebileceğimiz gibi
“tercih” de diyebiliriz. Fakat çocuklar için “tercih” diyemeyiz. Çünkü
çocuklar, teknolojik ürünleri zararlı yönde kullanırken kendilerine verdikleri
zararın bilincinde değildirler.
Çok değil, 20-25 sene önce parklarda, bahçelerde oynayan,
bisiklete binen, top peşinde bütün gün sıkılmadan koşup eğlenen çocuklardık.
günümüz dünyası bambaşka. Maalesef çocukların ve ebeveynlerinin ellerinden
iPad’ler, telefonlar, bilgisayarlar düşmüyor artık. Aile veya arkadaş yemekleri
gibi en önemli sosyal ortamlarda
dahi teknolojiden kopamıyoruz.
Teknoloji bağımlılığı
üzerine Amerika’da 2010 yılında Kanser Vakfı tarafından yapılan araştırma
sonuçları hayli ürkütücü; ilkokul çağındaki çocuklar günde ortalama 7,5 saat
teknoloji kullanıyor. Bu çocukların yüzde 75’inin yatak odasında televizyon var
ve Amerikan ailelerinin yüzde 50’sinin evinde televizyon tüm gün açık.
Çocukların oyunu artık çoğunlukla teknolojiye dayanıyor ve bu durum maalesef yaratıcılıklarına ve hayal güçlerine büyük ölçüde zarar
veriyor. Aynı zamanda hareketsizlikleri, motor
ve duyusal gelişimleri için büyük bir dezavantaj oluşturuyor.
Kanada ve Amerika’da yaşayan çocuklarda, obezite ve şeker hastalığı oranlarında maalesef çok büyük bir artış yaşanıyor.
Aynı zamanda dikkat eksikliği, hiperaktivite bozukluğu, gelişimsel gerilikler, öğrenme güçlüğü, anksiyete, depresyon ve uyku
bozukluğu oranlarının da teknolojinin aşırı kullanılmasıyla birlikte tehdit
edici boyutlara ulaştığı görülüyor.
Çocuklar bilgiye ulaşmada çok başarılı olsalar dahi, bu
bilgiyi hatırlamakta güçlük çekiyorlar. Ayrıca hayal gücünü kullanma ve derin düşünme gibi fırsatlardan mahrum
kalıyorlar. Teknolojinin aşırı kullanımı, çocukların ruh halini de olumsuz
yönde etkileyebiliyor. İngiltere’de yapılan bir araştırma, günde dört saatten
fazla bilgisayar oyunu ve internet kullanan çocukların, günde bir saatin
altında kullananlara kıyasla, kendilerini daha kötü ve mutsuz hissettiklerini
gösteriyor.
Teknolojinin sağladığı faydalar elbette yadsınamaz ve
teknolojiyi hayatımızdan tamamen çıkarmamız tabii ki imkânsız. Ancak bu
faydalarla birlikte, yanlış veya aşırı kullanımda görülebilecek zararların
farkına varıp, gerekli sınırlamaları ve önlemleri almalıyız. Unutmayalım ki
çocuklarımızın asıl ihtiyacı olan en yeni, teknolojik ürünler değil. Asıl
ihtiyaç duydukları, onlarla kaliteli zaman geçirmemiz, oyun Oynamamız, sohbet
etmemiz ve sarılıp sevgimizi göstermemiz...
Çocuklar için teknoloji neyi ifade eder?
Bilgisayar, tablet, telefon, televizyon, gelişmiş oyuncaklar
ve benzeri, çocukların ilgi alanına girecek tüm teknolojik ürünler. Çocuklar
için teknoloji bunlardan ibarettir.
Dolayısıyla konuyu çocuklar açısından değerlendirirken;
sanayi makinelerini, tıbbi cihazları, savaş malzemelerini, tüm bunların yarar
ve zararlarını konuşmamıza –şimdilik- gerek yok. Doğrudan çocukların tükettiği
teknolojik içerikleri ele alalım:
TEKNOLOJİNİN ZARARLARI
1) Zihinsel
Becerilerde Bozukluk:
Çocuğun akademik başarısını olumsuz yönde etkileyerek, okulda ve
derslerdeki başarısını düşürüyor. En başında söylediğimiz gibi, bu tür
sorunların sebebi, teknolojinin aşırı (bilinçsiz) kullanılmasıdır. Unutmamak
gerekir ki teknolojik gelişmeler, insana fayda sağlama amacı taşır. Doğru
teknolojiyi, doğru miktarda kullanmak elbette zararlı değil, yararlı bir
kullanım şeklidir.
2) Sosyal Becerilerde
Bozukluk:
Çevresiyle yeterince iletişim, etkileşim ve
paylaşım içerisinde olmayan çocuk, tüm bu ihtiyaçlarını sanal ortamda
karşılamaya çalışıyor. Gerçek hayattan kopuk olduğu bu süreç boyunca sosyal
becerileri zayıflıyor.
3) Zorbalık, İstismar
ve Güvenlik Sorunları:
Çocukların ilgi duyduğu teknolojilerin
genellikle internete bağlanabilme özelliği olduğunu düşünürsek, dış tehditleri de göz önünde
bulundurmamız gerekir. Mesela: Siber Zorbalık!
Kötü niyetli yetişkinler tarafından istismar edilebiliyorlar. Yine kötü
niyetli yetişkinler tarafından, çocuğa veya ailesine yönelik kişisel bilgiler
ele geçirilebiliyor.
4) Fiziksel Problemler:
Konunun bir de fiziksel boyutu var.
- Göz-görme problemleri
- Boyun ağrıları
- Bedenin iskelet yapısında bozulma
- Kol, el, parmak uyuşmaları
- Aşırı yorgunluk
- Yeterince kalori yakamayan çocukların obezite riskiyle karşı karşıya
olduklarını da unutmamak gerekir.
5) Teknoloji
Bağımlılığı:
Kişinin teknolojik ürüne ulaşamadığı anlarda
yoksunluk hissetmesine, dolayısıyla huzursuz olmasına sebep olan bir durumdur.
Haliyle, çocuğa daima teknolojik ürün sunamayacağımıza göre ve bunun zaten
yanlış olduğunu bildiğimize göre çeşitli kısıtlamalara gitmek zorunda kalırız.
Ancak bu kısıtlamalar için gecikmiş olmamızdan dolayı çocuğun, mutsuz bir
çocuğa dönüşmesine sebep oluruz.