Oyun Nedir?
Oyun, sonucu düşünülmeden, herhangi bir amaca ulaşmaktan çok
zevk almak amacıyla girişilen bir etkinliktir. Oyun çocuğun dilidir,
iletişim biçimidir. Duygularını sözel aktarmak için gerekli olan bilişsel gelişimini henüz tamamlamamış
olan çocuk için oyun duyguların dışa vurumu olur. Bununla birlikte zor ve
korkutucu olan duygularını ve deneyimlerini seçtiği oyunlar ve oyuncaklar yoluyla yansıtır.Böylece, olumsuz duyguları ile baş etmeyi oyun içinde öğrenir. Sorun çözme ve beceriler oyun yoluyla gelişir. Oyun, bir yandan çocuğun gelişimine katkıda bulunurken, öte yandan eğitici bir değere sahiptir.
ÇOCUK OYUN YOLU İLE NELERİ ÖĞRENİR HANGİ DAVRANIŞLARIN KAZANMASINDA ROL OYNAR?
Oyun çocuğun güven oluşturmasını, kendini mutlu, sevilen ve
güvenli hissetmesini sağlar. Sosyal
becerilerinin gelişmesi için oyun gereklidir. Oyun çocuğa deneme yanılma
yoluyla doğruyu bulmayı, başladığı işi bitirmeyi ve bir şeyler başarmak için
çaba gerektiğini öğretir. Kurallara uyma becerisi kazandırmak, iş birliği
yapmayı, yardımlaşmayı ve paylaşmayı öğretmek oyunun çocuğun sosyal gelişimine
yaptığı katkılardır. Çocuklar erişkin rollerine oyun oynayarak hazırlanır.
Ayrıca oyunlar kazanma ve kaybetmeyi yaşayarak öğrendiği süreçlerdir.
Oyun çocuğun fiziksel
gelişimine katkıda bulunur. Oyun sırasında çocuk hareket halindedir.
Hareketli oyunlar çocukların kaslarının gelişimini sağlar. Çocuk, bedeninin,
ellerinin, ayaklarının işlevini oyun oynayarak kazanır. Dengesini, el
becerilerini oyunla geliştirir.
***Çocuk oyun sırasında eylemelerinde özgürdür, sözgelimi "kardeşi rolündeki bebeği, bir daha gelmemek üzere seyahate gönderebilir".
Böylelikle gerçek yaşamda gerçekleştiremediği bir eylemi, oyun ortamında
gerçekleştirerek rahatlama fırsatı bulmuş olur.
Önceleri "tek başın" oynayan çocuk, daha sonra "paralel oyun"
dönemine girer. Bu evrede, o kendi oyuncaklarıyla oynarken, arkadaşı da kendi
oyuncaklarıyla oynar. Bunu, birlikte oynadıkları "işbirliği oyunu" izler.
Piaget, gelişim
süreci içerisinde üç farklı oyundan söz eder. Bunlar, ilk 18 ayda gerçekleşen,
taklit davranışlarını içeren "alıştırmalı
oyun" 2-6 yaşları arasındaki "sembolik
oyun", 7-12 yaşları arasındaki "kurallı
oyun"dur.
EBEVEYNLERİN ÇOCUKLARI İLE BERABER YAPMASI GEREKENLER
Çocuklarla oynamak çocuklarla ilişki kurmak ve paylaşmak
için anne babaların yapması gereken en önemli şeylerden biridir. Çocuklar
ebeveynleri oyun oynamaktan hoşlanırlar. Bazen onları oyuna almayabilirler. Ama
ne oynadıklarını ve nasıl oynadıklarını izlemek ebeveynler için hem çocuklarını
tanımak, hem de nasıl oyun oynayacaklarını anlamak için bir fırsat olabilir.
Erişkinlerin görevi çocuklara güvenli
oyun alanları ve oyun zamanları ayarlamaktır. Ebeveynler bu oyunların bir
parçası olmalıdır. Ancak oyunu çocuk yönetmelidir. Eğer oyunu erişkin yönetirse
çocuk onun koyduğu kuralları ve endişeleri kabullenir. Bu oyunun yaratıcılık, hayal
gücünü geliştirme, grupla paylaşma ve liderlik gibi çocuğa olan katkılarının
bazılarını yok eder.
1- Çocuklara güvenli oyun alanları ve oyun zamanları
sağlanmalıdır.
2- Çocuklarla oyun oynanmalıdır.
3- Çocuklara yaşıtları ile oynayacak oyun çevresi yaratılmalıdır.
4- Çocukların oyunlarına katılmalı ama oyun
yönetilmemelidir.
5- Çocukların oyunları bozulmamalıdır. Bazen sadece
izlenmelidir.
6- Oyun oynarken sabırlı olmalı, çocuğun sorularına yanıt
verilmeli ve isteklerine uyulmalı,
yapacakları çocuğa söylenmemelidir.
7- Çocuğa ev içinde olduğu kadar, açık alanda da oyun
fırsatı tanınmalıdır.
8- Çocuklara yaşlarına ve gelişimlerine uygun oyuncaklar
seçilmelidir.
9- Oyunun çocuğunuzun öğrenmesi, gelişmesi, sosyalleşmesi için gerekli olduğunu ve
sizinle ilişki kurması, sizin de onu tanımanız için fırsat olduğunu hiç
unutmamak gerekir.
